Tâm Lý & Tính Kỷ Luật Trong Đầu tư

Những nhà đầu tư cần phải có một số phẩm chất và kỹ năng để thành công trên thương trường. Khả năng am hiểu hoạt động nội bộ của công ty, các chỉ số cơ bản của công ty và khả năng xác định xu thế giá cả thị trường được xem là những đặc tính quan trọng cần có. Tuy nhiên, còn có những đặc tính còn quan trọng hơn chúng nữa. Đó là khả năng kiềm chế cảm xúc và duy trì tính kỷ luật.

Tâm lý đầu tư

Khía cạnh tâm lý trong đầu tư rất quan trọng và giải thích điều này tương đối đơn giản. Những nhà đầu tư thường nhảy vào nhảy ra chứng khoán trong thời gian ngắn và bị buộc phải quyết định một cách nhanh chóng. Để làm được như vậy, họ cần phải nhanh chí. Nói rộng ra, họ còn phải có tính kỷ luật để đảm bảo trung thành với các kế hoạch đầu tư đã đề ra trước đó và biết được khi nào đưa vào sổ sách các khoản lợi nhuận cũng như thua lỗ. Cảm xúc đơn giản không thể xen vào được.
Hiểu được nỗi sợ hãi

Khi chứng khoán đỏ sàn (dấu hiệu chứng khoán xuống giá) và xuất hiện tin tức không vui về chứng khoán cũng như thị trường, nhà đầu tư sợ hãi là chuyện bình thường. Khi điều này xảy ra, họ có thể phản ứng mạnh mẽ và cảm nhận bị buộc phải bán cổ phiếu và thu tiền về hoặc cố gắng không gánh bất kỳ rủi ro nào. Hiện tại, nếu làm điều đó, họ có thể tránh được thua lỗ - nhưng họ sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận.

Nhà đầu tư cần hiểu nỗi sợ hãi như thế nào – đơn giản chỉ là một phản ứng tự nhiên trước những gì mà họ cho là mối đe dọa (Có lẽ trong trường hợp này là lợi nhuận hoặc tiềm năng kiếm tiền). Hoặc họ có thể làm tốt hơn với nỗi sợ hãi bằng cách nghiền ngẫm mình sợ cái gì và vì sao sợ nó.

Hơn nữa, bằng cách suy nghĩ về vấn đề này trước và biết cách phản ứng theo bản năng hoặc nhìn nhận những điều gì đó, nhà đầu tư có thể hy vọng vào khả năng cách ly và nhận biết những loại cảm giác này trong một phiên giao dịch, và sau đó cố gắng tập trung để vượt qua cảm xúc. Dĩ nhiên làm điều này không dễ, đòi hỏi sự luyện tập. Tuy nhiên nó vẫn cần thiết đối với sự thành công của danh mục đầu tư của nhà đầu tư.

Lòng tham là kẻ thù đáng sợ nhất của bạn

Phố Wall có câu nói xưa “pigs get slaughtered” (“những con heo bị giết mổ”). Những con heo nhỏ này muốn càng lúc càng nhiều. Chính vì lòng tham này làm cho nhà đầu tư bám trụ vị thế thắng quá lâu với mong muốn làm sao hưởng lợi cho đến đợt tăng giá cuối cùng. Bản tính này có thể gây tổn thất lợi nhuận bởi vì nhà đầu tư luôn đứng trước nguy cơ sa lầy và bị đánh bật ra khỏi một vị thế nào đó.

Lòng tham không dễ dàng bị chế ngự. Nguyên nhân là do trong số chúng ta dường như ai cũng có bản năng là luôn cố gắng làm nhiều hơn và đạt thêm một chút nữa. Nhà đầu tư nên nhận ra điều này và triển khai kế hoạch đầu tư dựa trên quyết định đầu tư hợp lý, thay vì một thoáng cảm xúc hay bản năng tiềm ẩn tai hại.

Tầm quan trọng của các nguyên tắc đầu tư

Để có được suy nghĩ chín chắn trước khi bị chi phối về mặt cảm xúc cũng như tâm lý, trước tiên nhà đầu tư cần phải thiết lập các nguyên tắc đầu tư. Nhà đầu tư có thể đặt ra giới hạn mà ở đó anh ta đưa ra những nguyên tắc chỉ đạo dựa trên mối liên hệ thưởng rủi ro để xác định thời điểm ngưng giao dịch đầu tư, bất chấp cảm xúc lúc đó như thế nào. Ví dụ, nếu một cổ phiếu nào đó đang được giao dịch với giá 10$, nhà đầu tư có thể lựa chọn nhảy ra ngoài cuộc chơi theo lệnh bán tự động hoặc lệnh dừng giới hạn trong trường hợp cổ phiếu đó được giao dịch với giá $10.25 hoặc $9.75.

Tất nhiên, xác định mục tiêu giá cả không phải là nguyên tắc duy nhất. Ví dụ, nhà đầu tư có thể cho rằng nếu một tin tức nào đó, chẳng hạn như lợi nhuận dương hoặc lợi nhuận âm, đến tai nhà đầu tư, khi đó nhà đầu tư sẽ mua (hoặc bán) cổ phiếu. Nếu một người mua hoặc bán lớn nào đó thâm nhập thị trường, nhà đầu tư có thể nhảy ra ngoài.

Các nhà đầu tư cũng có thể nghĩ đến việc đặt ra những giới hạn về khoản lợi nhuận và khoản thua lỗ trong một ngày. Hay nói cách khác, nếu họ gạch hái được lợi nhuận $X, họ đã hoàn thành trong ngày. Còn nếu như họ thua lỗ $Y, họ sẽ khăn gói về nhà. Điều này có ích đối với những nhà đầu tư bởi vì việc duy trì đầu tư để thu lợi nhuận thỉnh thoảng mới được xem là giải pháp tốt, giống như trong bài hát xưa Steve Miller có câu “hai con chim trên cây tốt hơn một con trên tay”.

Xây dựng kế hoạch đầu tư

Các nhà đầu tư nên cố gắng tìm hiểu về lĩnh vực mà mình quan tâm càng nhiều càng tốt. Chẳng hạn như nếu nhà đầu tư giao dịch với khối lượng lớn và quan tâm đến cổ phiếu viễn thông, thì lúc đó anh ta giỏi về lĩnh vực đầu tư này là điều hợp lý. Tương tự, nếu anh ta thiên về cổ phiếu năng lượng, thì sẽ không có điều gì phi lý khi nói anh ta biết nhiều về lĩnh vực này.

Để làm được như vậy, hãy bắt đầu xây dựng kế hoạch tự đào tạo bản thân mình. Nếu có thể, hãy tham gia các buồi hội thảo đầu tư hoặc các cuộc hội nghị bên bán. Bên cạnh đó, việc lên kế hoạch dành càng nhiều thời gian cho quá trình nghiên cứu cũng rất có ý nghĩa, chẳng hạn như nghiên cứu biểu đồ, thảo luận về quản lý, đọc báo đầu tư hoặc làm một số việc cơ bản khác (phân tích kinh tế vĩ mô hoặc phân tích ngành. Bằng cách này, nhà đầu tư có thể đạt tốc độ xử lý thông tin cao nhất khi phiên giao dịch bắt đầu. Kho tàng kiến thức sẽ giúp nhà đầu tư tự mình vượt qua nỗi sợ hãi và vì vậy nó được xem là công cụ hữu hiệu.

Hơn nữa, nhà đầu tư đôi lúc cũng cần nghĩ tới việc thử nghiệm những thứ mới. Ví dụ như sử dụng quyền chọn để giảm thiểu rủi ro hoặc đặt lệnh bán tự động ở một nơi khác. Một trong những cách tốt nhất mà nhà đầu tư có thể học được là thử nghiệm – hợp lý. Kinh nghiệm này sẽ giúp giảm những ảnh hưởng của cảm xúc.

Cuối cùng, nhà đầu tư nên định kỳ xem lại và đánh giá thành quả của mình. Điều này có nghĩa rằng họ không chỉ nên xem lại lợi nhuận và vị thế cá nhân mà còn cách thức chuẩn bị cho phiên giao dịch, cập nhật tin tức về thị trường và mực độ tiến bộ về giáo dục, bên cạnh những thứ khác. Việc đánh giá định kỳ sẽ giúp nhà đầu tư sửa sai để gia tăng toàn bộ lợi nhuận. Đồng thời, nó cũng giúp nhà đầu tư duy trì trạng thái tâm lý tốt và sẵng sàng đầu tư.

Điểm mấu chốt

Thông thường nhà đầu tư cần phải có khả năng đọc hiểu biểu đồ và kiến thức khoa học phù hợp để đảm bảo thực hiện các hoạt động đầu tư. Tuy nhiên yếu tố tâm lý trong đầu tư không nên bỏ qua. Thiết lập các nguyên tắc đầu tư, xây dựng kế hoạch đầu tư, tiến hành nghiên cứu và tiếp thu kinh nghiệm là những bước đi cơ bản giúp nhà đầu tư vượt qua mọi vấn đề.